معرفی گرایش شکل دادن فلزات

چکیده

گرایش شکل دادن فلزات یکی از گرایش های مهندسی مواد و متالورژی است که در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شود. در سال ۹۷ ظرفیت پذیرش در دانشگاه های سراسری ایران در دوره روزانه و شبانه جمعاً ۱۳۵ دانشجو در گرایش شکل دادن فلزات بوده است. در این دوره باید جمعاً ۳۲ واحد اخذ گردد، که شامل دروس اجباری، اختیاری، سمینار و پایان نامه می شود. دروس جبرانی نیز با توجه به رشته دانشجو در مقطع کارشناسی، بایستی انتخاب و گذرانده شود ولی جزء تعداد واحدهای کل دوره محسوب نمی شود.

شکل دادن فلزات

شکل دادن فلزات یک فرایند فلزکاری برای ساختن قطعات و اشیاء فلزی بوسیله تغییر شکل مکانیکی است. قطعه کار بدون اضافه یا حذف کردن هیچگونه موادی تغییر شکل می یابد و وزن آن بدون تغییر می ماند. علم شکل دادن فلزات علمی است که در آن اصول و روش های تغییر شکل فلزات شکل پذیر، با اعمال نیرو به آن بررسی می شود. امروزه در زمینه تکنولوژی شکل دادن فلزات، همانند سایر زمینه ها، با استفاده از جمع آوری تحقیقات علمی و تجربه های عملی به دست آمده در مراکز پژوهشی و هم چنین مراکز صنعتی، به ویژه در کشور های صنعتی پیشرفت هایی حاصل شده است که باعث افزایش کیفیت و کمیت محصولات شده است.

هر فرآیند شکل دادن فلزات شامل تمام متغییرهای ورودی، از قبیل جنس قطعه یا شمش  اولیه و هندسه آن (۱)، ابزار شکل دادن از لحاظ ماده و هندسه آن(۲)، شرایط موجود در فصل مشترک ابزار و ماده(۳)، حالت تنش در منطقه تغییر شکل(۴)، نوع و نحوه کاربرد ابزار(۵)، خصوصیات محصول نهایی(۶) و نهایتاً شرایط محیط کارگاه(۷) می شود. در فرآیند شکل دادن فلزات لازم است ارتباط بین ورودی و خروجی تأثیر متغییرهای فرآیند بر کیفیت محصول و مسائل اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد.

کلید دست یابی به عملیات شکل دهی موفق، یعنی کسب محصول سالم با شکل و خواص مطلوب، مستلزم شناخت کافی در مورد سیلان فلز و کنترل آن است. عواملی مانند جهت سیلان فلز، مقدار تغییر شکل، درجه حرارت و سرعت تغییر شکل تاثیر فراوانی بر ریزساختار و خواص محصول دارند.

به طور کلی شکل دادن فلزات به ۵ روش پایه تقسیم می شود:

• شکل دادن تحت شرایط فشار
• شکل دادن تحت شرایط کشش
• شکل دادن تحت شرایط ترکیبی فشار و کشش
• شکل دادن با خمکاری
• شکل دادن تحت شرایط برشی

استاندارد DIN آلمان میان ۱۷ روش فرآیند شکل دادن فلزات، با توجه به حرکت نسبی میان قالب و قطعه و هندسه قالب و هندسه قطعه تمایز قائل شده است.

موقعیت های شغلی گرایش شکل دادن فلزات

به طور کلی مهندسین مواد در زمینه های مختلف بسیاری مانند عمران، ساخت هواپیما، خودرو و صنایع دفاعی و یا در گروهی متشکل از مهندسین، شیمیدانان و دیگر متخصصان علم مواد می توانند شروع به فعالیت کنند. اما مهندسین موادی که در گرایش شکل دادن فلزات در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده و فارغ التحصیل شده اند، قابلیت هایی از جمله:

• تحلیل و طراحی فرآیندهای شکل دهی فلزات مانند نورد، آهنگری، اکستروژن، شکل دادن ورق و …
• تحلیل پارامترهای مختلف تأثیر گذار بر فرآیندهای شکل دهی فلزات
• تحلیل رفتار فلزات در مقیاس میکرو و ماکرو در هنگام شکل دهی و کنترل ساختار و بهبود خواص مکانیکی
• تحلیل قابلیت شکل‌پذیری و کارپذیری سرد و گرم فلزات و آلیاژها

را دارند، که با توجه به این قابلیت ها مشاغلی از جمله: مدیر تولید، مدیر کنترل پروژه، طراح و شبیه ساز فرآیندهای شکل دادن فلزات برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد. آگهی های استخدامی مهندسی مواد و متالورژی در تمام مقاطع و گرایش ها را می توانید به طور روزانه در این +لینک مشاهده کنید.